Rusztowanie to tymczasowa konstrukcja, która umożliwia przeprowadzanie prac na wysokościach. Wykorzystywana jest przede wszystkim na placach budowy oraz przy remontach budynków, jednak to nie jedyne jej zastosowania. Rusztowania stosowane są także w celach wystawienniczych i służą do budowy scen i estrad.
Ich konstrukcja to połączone ze sobą pionowe słupy nośne z poziomymi żerdziami oraz podestami. Wykonywane są ze stali lub aluminium i muszą spełnić szereg restrykcyjnych norm bezpieczeństwa, aby zostać dopuszczone do użytku. Praca na rusztowaniach zaliczana jest mimo tego do prac szczególnie niebezpiecznych. Sprawdźmy, jakie są najczęstsze przyczyny wypadków i na podstawie jakich czynników ocenia się ryzyko ich wystąpienia?
Najczęstsze przyczyny wypadków przy pracach na wysokościach
Wypadki podczas prac na wysokościach dotyczą takich obszarów działalności człowieka, jak budowa i rozbiórka budynków, wykonywanie prac wykończeniowych i zakładanie izolacji termicznych, naprawy dachów, konserwacja mostów i kominów, budowa konstrukcji wielkogabarytowych, odśnieżanie dachów i rynien, mycie okien oraz ścinka drzew. Wypadki najczęściej związane są z niewłaściwą organizacją pracy oraz nieprawidłowym zachowaniem pracownika. Zaliczamy do nich nieprzestrzeganie wymaganych przerw w pracy, montaż elementów rusztowania w złej kolejności, ustawianie prowizorycznych rusztowań, błędne wykonanie podestów roboczych, niezastosowanie warstwy antypoślizgowej czy niezabezpieczenie podłoża. Z tego względu tak ważne jest korzystanie z usług doświadczonej firmy, oferującej profesjonalny montaż rusztowań.
Najwięcej wypadków na wysokościach wynika jednak z błędów lub nieuwagi pracowników. Winna może być niedostateczna koncentracja na wykonywanych czynnościach oraz lekceważenie zasad BHP. Może to skutkować utratą równowagi oraz poślizgnięciami, potknięciami i upadkami. Przyczyną bywa zignorowanie niesprawności sprzętu i kontynuowanie prac ze świadomością istnienia zagrożenia. Niezablokowanie kół, wychylanie się poza obrys rusztowania, praca na elementach niestabilnych, sięganie po przedmioty, znajdujące się poza zasięgiem rąk czy brak środków ochrony indywidualnej – to tyko niektóre przykłady. Przyczyną wypadków na wysokościach może być także niewłaściwy stan maszyn i urządzeń. Ich wyeliminowanie jest uwarunkowanie regularną kontrolą stanu technicznego.
Czynniki wpływające na bezpieczeństwo pracy na rusztowaniu
Czynniki, które kształtują bezpieczeństwo pracy na rusztowaniach to:
- Warunki społeczno-ekonomiczne. Wynikają z sytuacji gospodarczej kraju, sytuacji na rynku pracy oraz kondycji finansowej przedsiębiorstw. Nakłady inwestycyjne czy struktura zatrudnienia to przykładowe z tych czynników.
- Czynniki środowiskowe. Kształtowane są przez oddziaływanie środowiska zewnętrznego na konstrukcję rusztowania oraz człowieka. Należy do nich hałas, temperatura, wilgotność i opady, wiatr, drgania czy zapylenie.
- Czynniki techniczne. Obejmują stan techniczny rusztowania, w tym nośność, podatność na drgania i uszkodzenia, stan zakotwiczenia czy poziom obciążenia.
- Czynniki organizacyjne. Związane są z prawidłową koordynacją zadań zawodowych oraz właściwym dostosowaniem wykonywanych prac.
- Czynniki ludzkie. Wynikają z działalności człowieka i obejmują stan psychofizyczny pracownika oraz jego zachowania społeczne i percepcja ryzyka.