Rusztowania a bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo pracy na rusztowaniach zagwarantowane jest w Polsce dwojako: przede wszystkim są to przepisy prawa (vide Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych – Dz.U. z 2003r., nr 47, poz. 401) oraz wskazówki producenta zawarte w instrukcji obsługi rusztowań. Te drugie dla każdego producenta rusztowań są inne. Co do tych pierwszych – w rozporządzeniu zasady użytkowania i pracy na rusztowaniach zawarte są w rozdziale 8. Mówi on m.in. o konieczności montażu rusztowań z elementów sprawdzonych przez producenta pod kątem wytrzymałości materiałowej
i konstrukcyjnej, w zgodzie z instrukcją producenta lub indywidualnym projektem. Na monterów konstrukcji nakłada obowiązek posiadania odpowiednich kwalifikacji, na samą konstrukcję zaś – obowiązek podlegania cyklicznym przeglądom. Ich daty muszą być wskazane w dzienniku budowy (wraz z zamieszczonym tam protokołem technicznego odbioru rusztowania). Powstała konstrukcja powinna posiadać pomosty zapewniające komfort pracy znajdującym się na nich osobom, powinna również zapewnić bezpieczeństwo osób postronnych (np. przechodniów) i umożliwić pracującym tam bezpieczne przechowywanie tak narzędzi, jak i materiałów budowlanych. Ale bezpieczna praca na rusztowaniach to nie jedyny wymóg. Rusztowania dopuszczone do użytkowania powinny zapewnić pracownikom również swobodną komunikację wewnątrz całej konstrukcji, stąd wymóg instalacji pionów komunikacyjnych. Najbardziej oddalone od niego stanowisko pracy powinno być usytuowane w odległości do 20 m, zaś dystans pomiędzy poszczególnymi pionami – 40 m. Rozporządzenie precyzuje również zasady użytkowania rusztowań w określonych warunkach atmosferycznych (np. konstrukcja powinna być uziemiona i mieć na wyposażeniu zabezpieczenie odgromowe) oraz konieczność sprawdzenia pomostów konstrukcji po działaniu silnych czynników zagrażających bezpieczeństwu pracowników, jak wiatr czy ulewny deszcz. Przed montażem rusztowań w świetle ciągu komunikacyjnego niezbędne jest uzyskanie zezwolenia wydanego przez właściwy organ administracyjny nadzorujący dany ciąg. Konieczne jest przedstawienie zasad nowej organizacji ruchu oraz wyposażenie konstrukcji rusztowania w daszki i siatki ochronne.

BHP montażu rusztowań – kotwienie

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych wskazuje też ogólne zasady stawiania i kotwienia całości konstrukcji. Przede wszystkim rusztowanie powinno być stawiane na powierzchni wyprofilowanej i ustabilizowanej, z zapewnieniem odwodnienia (odpływ wód opadowych). Liczbę i rozmieszczenie kotew wyznacza instrukcja obsługi rusztowania lub projekt konstrukcji. Rozporządzenie precyzuje również składową poziomą dla każdego zamocowania (nie mniej, niż 2,5 kN) oraz wskazuje, że konstrukcja nie powinna wystawać więcej niż 3 m ponad ostatnie kotwienie, zaś położenie pomostu nie powinno być wyżej, niż 1,5 m od mocowania. Co jeszcze należy wiedzieć o zasadach bezpiecznego kotwienia rusztowań? Dobra praktyka podpowiada, żeby rozpoczynać kotwienie rusztowania od jego drugiego poziomu, rozmieszczając kotwy symetrycznie wobec powierzchni konstrukcji. Rozmieszczenie kotw powinno również układać się co drugą kondygnację i co drugie pole w poziomie, z przesunięciem o jedno pole w sąsiadujących poziomach. Kotwy powinny też być zainstalowane na skrajnych ramach rusztowania.